Klusadvisor (De Morgen – 09/08/2013)
Laat me deze zomerse column van de Vrijdaggroep aanwenden om een concreet idee te lanceren – vér buiten mijn vakdomein van de internationale politiek. Ik wil het hier een lans breken voor “klusadvisor”. Een gemiddelde Belg spendeert ruim een derde van zijn inkomen aan allerhande dienstverleners, zoals loodgieters, garagisten, tuiniers, enzovoort. Zij vertegenwoordigen een aanzienlijk deel in onze economische productie en hebben veelal een grote impact op de waarde van belangrijke investeringsprojecten – of het nu gaat om de woning van een gezin of het winkelpand van een ondernemer.
Toch zijn we amper in staat om in te schatten aan wie we best onze spaarcenten besteden. Uiteraard kunnen we een prijsbestek opvragen en hier en daar om advies vragen, maar het blijft moeilijk die markt te peilen, zeker in vergelijking met de handel in goederen of grote dienstverstrekkers in de bankensector en de telecom. Een markt kan pas functioneren, zo leren ons de economieboeken, als consumenten kunnen beschikken over voldoende informatie om keuzes te maken. Die informatie is er dus vaak onvoldoende. Tijd voor “klusadvisor”, dé digitale marktplaats die consumenten moet toelaten om zich te informeren, om te selecteren, en te evalueren.
“Klusadvisor” zou het best worden opgezet door zowel consumenten als producenten verenigingen. Maar het zou ook een overheidsdienst bij uitstek kunnen zijn. Laten we een digitale marktplaats geheel over aan schrandere internetondernemers, dan riskeren we uiteraard dat de betrouwbaarheid van de informatie door allerhande vormen van publiciteit en zoekmanipulatie in het gedrang komt. “Klusadvisor” mag uiteraard geen uitlaatklep van regelneverij vormen, maar het behoort te overheid toe erover te waken dat markten degelijk functioneren. Vroeger richtte zij daarvoor fiere pleinen en gotische hallen op, vandaag kan dat digitaal.
“Klusadvisor” verschaft de structuur. De informatie moet uiteraard van de consumenten en producenten zelf komen. Elke ondernemer zou bijvoorbeeld een kleine pagina kunnen beheren met daarop zijn specialismen en voorbeelden van zijn belangrijkste prestaties. Consumenten zouden daaruit per regio of stad hun keuze kunnen maken. Maar men kan ook denken aan projectbeschrijvingen, waarbij consumenten aangeven welke diensten zij wensten tegen welke voorwaarden, zodat producenten zelf kunnen reageren. Amsterdam heeft zo een interessant pilootproject voor loodgieters. Uiteindelijk staat of valt de markt met de beschikbaarheid van beoordelingen. Na een klus beschrijft een consument kort zijn tevredenheid en voegt desgewenst wat fotomateriaal toe. De dienstverlener kan daar desgewenst op reageren en de kritiek tegenspreken.
Nu blijkt de cultuur van het online beoordelen van diensten in België slechts moeizaam te wortelen. Er zijn wat initiatieven hier en daar, maar wij houden onze mening liever voor ons zelf. Koudwatervrees kan het natuurlijk bemoeilijken om de kritische massa te genereren die een digitale marktplaats nuttig maakt, maar om die terughoudendheid te overwinnen kan de overheid een aantal campagnes lanceren en vooral aan sensibilisering doen bij jonge consumenten die doorgaans nog voor belangrijke uitgaven aan klussers staan. Het is een zaak om op school de producenten van morgen op te leiden; het is minstens even belangrijk hen te wapenen als consumenten.
UNIZO of UCM moeten niet vrezen voor een digitale folterplaats voor zelfstandigen. Zij hebben zelf baat bij een opwaardering van een aantal diensten en het uitschakelen van mooipraters of knoeiers. Er zou bijvoorbeeld kunnen gedacht worden aan een jaarlijkse trofee voor de beste dienstverleners in bepaalde sectoren. Jonge starters zouden kunnen worden aangemoedigd om zichzelf de markt in te prijzen met kwaliteit.
“Klusadvisor” kan uiteraard ook niet recht trekken wat is scheef gegroeid in de arbeidsmarkt; vooral dan dat een heel belangrijk component van onze economie onvoldoende wordt geschraagd door gemotiveerde krachten oftewel dat de gemotiveerde vakmensen die excellente diensten aanbieden nog steeds onvoldoende worden gewaardeerd. Zo een forum zou wellicht ook het verschil tussen een kleine groep kundige dienstverleners en een grote schare knoeiers bevestigen, maar niet wegwerken.
En toch, de baten blijven aanzienlijk. “Klusadvisor” zou u en mij als consument toelaten eindelijk diensten te kiezen met kennis van zaken en de dienstverleners zelf mogelijk maken zich te onderscheiden met kwaliteit en voor die kwaliteit meer zichtbaarheid te verkrijgen in een marksegment dat nog te vaak in de schaduw blijft.
Misschien moesten we maar eens beginnen om “klusadvisor” een digitaal duwtje in de rug te geven – met een “like” of zo.